Chẩn đoán bệnh trĩ
Biểu hiện lâm sàng: ba triệu trứng thường gặp nhất
– Ỉa ra máu tươi: thành tia, rỏ giọt, dính vào phân hoặc giấy vệ sinh
– Sa trĩ: sa từng bó hay cả vòng trĩ khi đi ngoài hoặc gắng sức
– Đau vùng hậu môn: thường là biểu hiện của trĩ cấp hoặc tắc mạch trĩ. Ở đây cần phân biệt 3 hiện tượng.
+ Trĩ ngoại tắc mạch: khối nhỏ, thường đơn độc, nằm dưới da hậu môn, đa số sẽ tự tiêu để lại miếng da thừa ở rìa hậu môn.
+ Trĩ nội tắc mạch: hiếm gặp hơn, biểu hiện bằng những cơn đau dữ dội trông ống hậu môn.
+ Sa trĩ tắc mạch: đau dữ dội vùng hậu môn, khó có thể đẩy trĩ vào lòng hậu môn, thường đi kèm hiện tượng viêm phù nề, nếu tiếp tục tiến triển sẽ hoại tử.
Biểu hiện lâm sàng khác: đau (cảm giác vướng khi đi ngoài), phối hợp nứt kẽ hậu môn…
Thăm khám
Thăm trực tràng: không thể thiều vì ngoài chẩn đoán xác định trĩ cần không bỏ sót các bệnh khác của hậu môn trực tràng mà trĩ chỉ là một triệu trứng, trong đó quan trọng nhất là ung thư trực tràng. Khi thăm thấy búi trĩ mềm, ấn vào thì xẹp, vị trí trĩ thường gặp là 3h – 7h – 11h (tư thế nằm ngửa).
Soi hậu môn – trực tràng: thường sử dụng ống soi của Bensaude, hiện nay có ống soi gắn đèn theo tiêu chuẩn, cho phép đánh giá tổn thương trĩ và các tổn thương phối hợp.
Phân loại trĩ
– Trĩ nội: búi trĩ nằm trên đường lược
– Trĩ ngoại: búi trĩ nằm dưới đường lược
– Trĩ hỗn hợp: gồm cả trĩ nội và trĩ ngoại
– Trĩ vòng: trĩ chiếm hết cả vòng hậu môn
Trĩ nội: chia thành 4 độ
– Trĩ nội độ 1: 80 – 90% biểu hiện bằng ỉa ra máu tươi, chủ yếu là ăn uống quá mức, uống nhiều rượu, do cọ sát cơ học trực tiếp… Khám soi qua: các búi trĩ nhô lên thấy cương tụ, không bị sa tụt khi cố gắng rặn ỉa.
– Trĩ nội độ 2: ỉa máu tươi nhiều đợt hàng năm. Qua soi hậu môn khi khám bệnh nhân rặn: thấy búi trĩ lấp ló lở hậu môn nhưng còn tự co lên được, dây chằng giữ niêm mạc còn tốt nên thấy rõ ranh giới giữa trĩ nội và trĩ ngoại. Trĩ độ 2 thường kèm tiết dịch gây ẩm ướt, ngứa hậu môn.
– Trĩ nội độ 3: búi trĩ nội khá lớn, nhiều khi không còn ranh giới giữa trĩ nội và trĩ ngoại. Mặc dù có sa lồi nhưng do các tổ chức sợi cơ bên trong còn giữ được phần nào tính đàn hồi nên búi trĩ vẫn ở bên trong lòng ống hậu môn chỉ sa ra ngoài mỗi khi rặn ỉa bệnh nhân phải lấy tay đẩy búi trĩ lên. Trĩ độ 3 có thể ít chảy máu hơn độ 2 nhưng gây ẩm ướt mất vệ sinh.
– Trĩ nội độ 4: búi trĩ thường xuyên sa ra ngoài dục chỉ một cố gắng nhẹ, chảy dịch rất nhiều, trợt niêm mạc, đồng thời phù nề có thể gây thắt nghẽn mạch làm đau đớn cho bệnh nhân.
