Tổng hợp các phương pháp điều trị bệnh trĩ

Bài viết này tổng hợp các phương pháp chữa trị bệnh trĩ từ trước đến nay, bao gồm cả đông và tây y.

I. Các phương pháp điều trị bệnh trĩ

1. Điều trị nội khoa

Người bệnh được khuyên vệ sinh tại chỗ bằng việc ngâm nước ấm 2 – 3 lần một ngày, mỗi lần khoảng 15 phút. Bên cạnh đó bệnh nhân cũng được chỉ định uống các thuốc có tác dụng trợ tĩnh mạch, giảm phù nề, kháng viêm… có dẫn xuất từ flavonoid. Thuốc tại chỗ ( thuốc mỡ – pommade và đạn dược – suppositoire ) cũng được kết hợp sử dụng.

Ưu điểm của phương pháp điều trị nội khoa là tác dụng nhanh làm và giảm hẳn triệu chứng, dễ thực hiện. Tuy nhiên điều trị nội khoa chỉ có tác dụng khi bệnh còn nhẹ, hoặc mới chỉ là triệu chứng chứ khó có thể áp dụng khi bệnh đã nặng.

2. Điều trị bằng thủ thuật

Điều trị bệnh trĩ bằng thủ thuật bao gồm có 3 cách: chích xơ, thắt trĩ bằng vòng cao su và quang đông hồng ngoại, thường được chỉ định trong trĩ độ 1 và trĩ độ 2

2.1. Chích xơ

Chích xơ dễ thực hiện, đơn giản, nhanh chóng và an toàn. Mục đích chính của chích xơ là giảm lưu lượng máu đến búi trĩ, tạo mô sẹo xơ dính vào lớp cơ dưới lớp dưới niêm mạc giúp giảm triệu chứng chảy máu.

Chích xơ có thể có một số biến chứng như chảy máu chỗ chích, chích vào tuyến tiền liệt gây bí tiểu, viêm mào tinh và tinh hoàn, viêm tuyến tiền liệt, rò hậu môn âm đạo…

2.2. Thắt trĩ bằng vòng cao su

Nguyên tắc chính của phương pháp thắt vòng cao su là giảm lưu lượng máu đến búi trĩ, tạo mô sẹo xơ dính vào lớp cơ dưới lớp dưới niêm mạc, do đó sẽ cố định ống hậu môn đúng với nguyên tắc bảo tồn lớp đệm hậu môn.

2.3. Quang đông hồng ngoại

Là sử dụng nhiệt để điều trị trĩ, Mục tiêu của phương pháp là làm cho mô bị đông lại bởi tác động của sức nóng, tạo nên sẹo xơ làm giảm lưu lượng máu đến búi trĩ và cố định trĩ vào ống hậu môn.

Sử dụng tia Laser, dòng điện cao tần cũng có tác động làm đông như tia hồng ngoại. Tuy nhiên sự chính xác không bằng tia hồng ngoại. Sự xuyên thấu mô của tia hồng ngoại được định trước bằng cách điều chỉnh tốc độ của tia và độ hội tụ chính xác trên lớp mô này.

Quang đông hồng ngoại có ưu điểm là không đau, an toàn, cầm máu rất hiệu quả nhưng máy khá đắt và thường phải làm thủ thuật nhiều lần.

3. Phẫu thuật cắt trĩ

Bao gồm các phương pháp: Phẫu thuật cắt khoanh niêm mạc, Phẫu thuật cắt từng búi trĩ, PT Longo, Khâu treo trĩ bằng tay, Khâu cột động mạch trĩ dưới hướng dẫn của siêu âm Doppler… Và được chia làm hai nhóm:

3.1. Không bảo tồn khối đệm hậu môn

Phẫu thuật cắt khoanh niêm mạc

Nguyên tắc là cắt khoanh niêm mạc và lớp dưới niêm mạc có các búi tĩnh mạch trĩ, sau đó kéo niêm mạc từ trên xuống khâu với da ở hậu môn. Phẫu thuật cắt khoanh niêm mạc hiện nay rất ít được sử dụng vì để lại nhiều biến chứng nặng nề như: hẹp hậu môn, đại tiện mất tự chủ và rỉ dịch ở hậu môn. Chỉ một số ít bác sĩ lựa chọn sử dụng do tính triệt để của phương pháp này.

Phẫu thuật cắt từng búi trĩ

Là cắt riêng biệt từng búi trĩ một, để lại ở giữa các búi trĩ các mảnh da. Phẫu thuật cắt từng búi trĩ bao gồm: Cắt trĩ mở và Cắt trĩ kín.

Phẫu thuật cắt từng búi trĩ tránh được các biến chứng của nhóm phẫu thuật cắt khoanh niêm mạc da. Tuy nhiên để lại nhược điểm là đau sau mổ, thời gian nằm viện dài, thời gian trở lại lao động muộn và không hiệu quả trong các trường hợp trĩ vòng.

3.2 Bảo tồn khối đệm hậu môn

Dựa trên nguyên tắc bảo tồn khối đệm hậu môn, giảm lưu lượng máu đến búi trĩ và thu nhỏ thể tích khối trĩ, một số phẫu thuật mới đã ra đời với nguyên tắc treo hậu môn như PT Longo, khâu treo trĩ bằng tay và nguyên tắc thu nhỏ thể tích khối trĩ như PT khâu cột động mạch trĩ dưới hướng dẫn của siêu âm Doppler.

PT Longo

Sử dụng máy khâu vòng để cắt một khoanh niêm mạc trên đường lược 2-3 cm và khâu vòng bằng máy bấm.

Nguyên tắc của phẫu thuật này là cắt và khâu khoanh niêm mạc, nhằm mục đích giảm lưu lượng máu đến đám rối tĩnh mạch trĩ để thu nhỏ thể tích trĩ và treo được đệm hậu môn vào ống hậu môn.

Phương pháp này được ưa chuộng vì không đau, thời gian nằm viện ngắn, trả bệnh nhân về lao động sớm, Nhược điểm này là chi phí tương đối cao hơn so với các phương pháp khác.

Khâu treo trĩ bằng tay

Được cải biên từ phẫu thuật Longo, thịnh hành ở các nước đang phát triển do giá thành cao của PT Longo . Phương pháp này cũng dựa trên nguyên tắc của phẫu thuật Longo là làm giảm lưu lượng máu đến búi trĩ để thu nhỏ thể tích khối trĩ và treo búi trĩ lên ống hậu môn bằng các mũi khâu tay khâu xếp nếp niêm mạc trên đường lược 2-3 cm.

Khâu cột động mạch trĩ dưới hướng dẫn của siêu âm Doppler

Phương pháp này được thực hiện lần đầu năm 1995 bởi Kazumasa Morinaga, với một dụng cụ có tên là Moricorn. Đây là một máy gồm một đầu dò siêu âm Doppler gắn liền trong một ống soi hậu môn, qua dụng cụ này bác sĩ dò tìm 6 động mạch, là những nhánh tận của động mạch trực tràng trên, và các nhánh động mạch này được khâu cột ở vị trí trên đường lược 2cm.

Nguyên tắc của phương pháp này là làm giảm lưu lượng máu đến các búi trĩ, chỉ áp dụng cho trĩ nội độ 2 và3, ưu điểm của phương pháp này là không đau và bảo tồn được đệm hậu môn.

Cả ba phương pháp này không giải quyết được các trường hợp trĩ nội tắc mạch và các trường hợp có mẫu da thừa lớn.

II. Chỉ định điều trị bệnh trĩ

 1. Trĩ nội

– Độ 1: chích xơ hoặc làm đông bằng nhiệt.

– Độ 2: làm đông bằng nhiệt, thắt bằng dây thun hay cắt trĩ.

– Độ3: thắt bằng dây thun hay cắt trĩ.

– Độ 4: cắt trĩ.

– Trĩ sa nghẹt: dùng thuốc điều trị nội khoa và ngâm nước ấm cho đến khi búi trĩ hết phù nề, tại chỗ ổn định, sau đó mới mổ cắt trĩ.

2. Trĩ ngoại

Bệnh Trĩ ngoại không có chỉ định điều trị thủ thuật và phẫu thuật trừ khi có biến chứng nhiễm trùng, lở loét hay tắc mạch tạo thành những cục máu đông nằm trong các búi trĩ.

Phẫu thuật điều trị tắc mạch trong cấp cứu là rạch lấy cục máu đông. Ngay sau mổ bệnh nhân cảm thấy dễ chịu và hết đau ngay.

Giới thiệu trên đây là các phương pháp điều trị bệnh trĩ được áp dụng trong quá khứ và hiện tại. Mỗi phương pháp đều có những ưu và nhược điểm khác nhau. Việc áp dụng phương pháp nào sẽ phụ thuộc vào tình trạng của mỗi bệnh nhân